زنبور عسل وسواسی ترین حشره دنیا
زنبور عسل پاکیزه ترین حشره روی کره زمین است. به همین علت می توانیم با خیال راحت از محصولات این حشره مصرف کنیم. تمیز بودن در ذات انسان ها است. کمتر می توانیم در مورد موجود زنده ای غیر از انسان صحبت کنیم که به پاکیزگی محیط و غذای خود اهمیت دهد. البته برخی ویژگی های غریضی در برخی حیوانات باعث شده خوراکی های خاصی را نخورند. برای مثال به جز برخی حیوانات خاص، هیچ حیوان دیگری حاضر به خوردن مدفوع خود یا دیگران نیست. اما خب مشکلی هم با بودن مدفوع در جای خواب خود ندارد!
از معدود موجودات زنده غیر از انسان که به پاکیزگی محل زندگی، خوراک و محیط پیرامونی خود اهمیت می دهد، زنبور عسل است. بگذارید با هم صادق باشیم؛ زنبورها وسواسی ترین موجود زنده روی کره خاکی هستند. محیط استرلیزه کندو حتی از محیط اتاق عمل نیز پاکیزه تر است. تمامی زنبورها به ویژه زنبورهایی که وظیفه نگهداری پاکیزگی جامعه زنبوران را بر عهده دارند، با تمام وجود برای حفظ پاکیزگی کلنی تلاش می کنند.
همه این مواد دست به دست هم داده تا کلنی زنبور عسل و کل مجموعه کندو از تمیزترین محیط های دنیا به شمار رود. به راستی اگر محیط کندو تا این حد پاکیزه نبود، می توانستیم عسل طبیعی را بدون ضد عفونی کردن یا شستشو، بخوریم؟ کدام فراورده تولید و نگهداری شده در محیط های حیوانی بدون فراروی و استرلیزه کردن قابل خوردن است؟ حتی شیر که از درون بدن حیوان خارج می شود نیز ممکن است باکتری هایی داشته باشد. برای همین توصیه می شود تا جای ممکن شیر را قبل از جوشاندن میل نکنید.
جلوی نفوذ آلودگی گرفته می شود
اولین گام برای اینکه محیط کندو استرلیزه باشد، جلوگیری از ورود آلودگی است. زنبوران کارگر ساختمانی وظیفه دارند کوچکترین راه نفوذ به کندو را نیز ببندند. به همین علت کافی است گوشه ای از کندو دچار آسیب شده یا حفره ای ایجاد شود. به وسیله موم و بره موم خیلی سریع آن نقطه نفوذ کور می شود. تقریبا هیچ راه نفوذی به کندو به جز درب ورودی وجود ندارد.
اما درب ورود؛ با زنبوران نگهبان محافظت می شود. به چند دلیل این زنبورها در درب کندو وجود دارند. اول اینکه از ورود حشرات متفرقه که از نظر زنبورها منبع آلودگی هستند، وارد کندو نشوند. اگر حشره ای بخواهد به کندو وارد شود با برخورد شدید زنبوران نگهبان و بعد کل کلنی مواجه خواهد شد. علاوه بر این، زنبوران نگهبان وظیفه دارند تک تک زنبورهایی که از جمع آوری شهد و گرده به کندو می آیند را وارسی کنند. اگر زنبوری با خود آلودگی به همراه داشته باشد، از ورود او ممانعت به عمل می آید. به این صورت محیط کندو تا جای ممکن استرلیزه باقی می ماند.
نظرات دائمی برای رفع آلودگی ها وجود دارد
اینکه بگوییم هیچ آلودگی وارد کندو نمی شود، حرف صحیحی نیست. ممکن است باد و طوفان باعث ورود گرد و خاک به کندو شود. همچنین در برخی مواد ممکن است حشره ای یا شیء ناشناسی بتواند از درب کندو وارد شده و آلودگی را به کندو بیاورد. برای این موضوع نیز جامعه زنبورها راهکارهایی را در نظر گرفته است.
بره موم مهمترین ماده ضدعفونی کننده در کندو به شمار می رود. کافی است نوعی آلودگی در کندو حس شود. گویی آژیر خطر به صدا در می آید تا زنبورها برای ضدعفونی کردن آن قسمت جمع شوند. البته نمی توانیم از این واقعیت بگذریم که احتمالا نوعی تقسیم کار در کندو جریان دارد و همه زنبورها برای این کار نمی روند.
آلودگی ها مختلف هستند. ممکن است زنبوری درون کندو بمیرد. یا حشره ای وارد کندو شده و بر اثر نیش زنبورها مرده باشد. در این صورت ابتدا زنبورها جسد را مومیایی کرده و از کندو خارج می کنند. پس از این به سراغ قسمت های آلوده کندو می روند تا این مواد آلوده را پاک کنند.
اگر گرد و خاک یا هر نوع آلودگی دیگر نیز به کندو وارد شود، به همین صورت با آن برخورد می شود. ابتدا آلودگی رفع و سپس اثرات آن ضدعفونی می شود. تنها این نظارت دائمی است که باعث شده کندوی زنبور عسل یکی از پاکیزه ترین قسمت های کره خاکی باشد.
زنبورها نظافت را رعایت می کنند
مورد دیگری که باید به آن اشاره شود و رمز و راز تمیز بودن کندو را نشان می دهد، رعایت کردن زنبورها است. زنبورها هیچ گاه خود را در معرض الودگی قرار نمی دهند. به هیچ وجه بر روی مواد آلوده نمی نشینند. همین موضوع کمک می کند تا از ورود آلودگی به عسل تولیدی و گرده گل جمع آوری شده پیشگیری شود. البته متاسفانه آلودگی های جدیدی که توسط انسان ایجاد می شود، مثل آلودگی های دارویی، توسط زنبور شناخته شده نیست. به همین علت ممکن است از این آلودگی ها منصرف کرده و در عسل تولید شده اثر بگذارد. در این زمینه به صورت مفصل تری صحبت خواهیم کرد.
یکی از رعایت های دیگر زنبور عسل، مدفوع کردن آن است. جالب است بدانید که زنبور عسل حتی مدفوع خود را درون کندو انجام نمی دهد. بسیاری از زنبورها که وظایف خاصی در کندو دارند، تنها به دلیل مدفوع کردن از کندو خارج می شوند. البته ناگفته نماند که دانشمندان امروزه به این نتیجه رسیده اند که حتی مدفوع زنبور عسل نیز خواص فراوانی برای بدن انسان دارد و می تواند در درمان بسیاری از بیماری ها مفید واقع شود.
همه زنبورها به صورت متحدالشکلی به پاکیزگی معتقدند و آن را رعایت می کنند. به همین علت کار کسانی که وظیفه تمیز کردن کلنی را بر عهده دارندف آنقدرها سخت به نظر نمی رسد. شاید این یکی از درس های زندگی زنبور عسل برای انسان باشد که اگر همکاری برای رسیدن به هدفی وجود داشته باشد، آن هدف که در اینجا پاکیزگی محیط کندو است، محقق خواهد شد.
